کتاب «همدلی» اثری است مشترک از دو شاعر نامآشنای دنیای فارسیزبان و روسزبان—داکتر لطیف ناظمی از افغانستان و ادوارد خندیوکوف از روسیه—که با همکاری مترجم زبردست، رحمتالله روند، بهصورت یک اثر دوزبانه در سال ۲۰۱۴ در مسکو منتشر شد. این کتاب نمایانگر تلاقی دو جهان فرهنگی است: شرق و غرب، سنت و نوآوری، ترجمه و آفرینش.
نسخهٔ نخست این اثر که در نشرات «نیکیتینسکیخ واروت» به چاپ رسید، شامل هشت قطعه شعر و ۲۱ رباعی از استاد ناظمی و ۱۳ قطعه شعر و ۷۸ رباعی از خندیوکوف بود که ترجمههای فارسی و روسی آنها بهشکلی هنرمندانه در کنار یکدیگر قرار گرفتهاند. نکتهٔ برجسته این نسخه، ترجمهٔ شعر به شعر است، چیزی که بسیاری از نظریهپردازان ترجمه آن را ممکن نمیدانند، اما روند و خندیوکوف با مهارتی ستودنی آن را به سرانجام رساندهاند.
چاپ دوم کتاب که در آگوست ۲۰۱۷ با حضور استاد ناظمی در مسکو رونمایی شد، نه تنها از نظر حجم گستردهتر بود—شامل ۱۱ قطعه شعر و ۱۰۰ رباعی از استاد ناظمی و ۱۵ قطعه شعر و ۱۶۴ رباعی از خندیوکوف—بلکه از نظر طراحی و چاپ نیز در سطح بسیار بالا عرضه شد. طرح جلد سبز روشن، مینیاتورها، و نقاشیهایی از ولادیمیر زولاتوف این نسخه را به یک اثر هنری کامل بدل کرده است. همچنین اتحادیه نویسندگان فدراسیون روسیه بهپاس نقش این کتاب در گسترش دوستی فرهنگی، مدال پوشکین—بالاترین نشان ادبی این کشور—را به استاد ناظمی اهدا کرد.
«همدلی» نه صرفاً یک کتاب شعر، بلکه جلوهای از گفتوگوی فرهنگی صمیمانه میان دو ملت است؛ کتابی که احساسات، درد غربت، عشق، طنز، سیاست، و تاریخ را در کالبدی ادبی و ترجمهشده بهزیباترین شکل بازتاب میدهد.