فیلم «مانند عقاب» یکی از آثار سینمایی قدیمی افغانستان است که در سال ۱۳۴۳ خورشیدی توسط فیض محمد خیرزاده ساخته شده است. این فیلم در میان معدود آثار سینمایی افغانستان در آن دوران، به موضوعاتی همچون عشق، عدالت و قهرمانی پرداخته و توانسته در زمان خود مخاطبان زیادی را جذب کند. در ادامه، خلاصه‌ای داستان این فیلم ارائه می‌شود:
فیلم «مانند عقاب» داستانی در دل افغانستان قدیم روایت می‌کند؛ جایی که ارزش‌های سنتی و باورهای قومی در برابر تغییرات اجتماعی و ظلم ایستادگی می‌کنند. داستان درباره جوانی به نام ظاهر است که به دلیل شجاعت و روحیه عدالت‌طلبانه‌اش در میان مردم به «مانند عقاب» شهرت یافته است. ظاهر، در عین حال که مردی شجاع و قوی است، قلبی پاک و احساساتی لطیف دارد. او در یکی از روستاهای زیبای افغانستان زندگی می‌کند؛ جایی که زندگی در آن ساده اما پر از چالش‌های اجتماعی و اقتصادی است.
ظاهر عاشق دختری به نام زرغونه است، که او نیز از خانواده‌ای ساده و زحمت‌کش است. زرغونه دختری زیبا، باوقار و با روحیه‌ای قوی است که همواره برای خانواده‌اش نقش حمایتی داشته است. این عشق خالصانه و عمیق میان ظاهر و زرغونه نه تنها محور اصلی داستان، بلکه تجسمی از مبارزه برای ارزش‌های انسانی در برابر ظلم و استبداد است.
اما این عشق بی‌دردسر پیش نمی‌رود. در همان روستا، خان منطقه که مردی حریص، ظالم و متکی به قدرت اقتصادی و نظامی است، با دیدن زیبایی زرغونه، تصمیم می‌گیرد او را به همسری خود درآورد. خان، که به دلیل رفتارهای ظالمانه‌اش مورد تنفر مردم قرار دارد، از هیچ‌گونه فشاری برای رسیدن به خواسته‌هایش فروگذار نمی‌کند. او به خانواده زرغونه فشار می‌آورد و با تهدیدهای مداوم تلاش می‌کند آن‌ها را وادار کند دخترشان را به او بدهند.
خانواده زرغونه، که از نظر مالی و اجتماعی در برابر خان ضعیف هستند، نمی‌توانند به‌راحتی از خواسته او سر باز زنند. آن‌ها در میان تهدیدهای خان و عشق دخترشان به ظاهر گرفتار می‌شوند. در همین حال، ظاهر از این نقشه مطلع می‌شود و تصمیم می‌گیرد هر طور که شده از عشق و شرافت زرغونه محافظت کند.
تضاد میان خیر و شر
در این نقطه، داستان وارد مرحله‌ای پرتنش و دراماتیک می‌شود. ظاهر که به نماد عدالت و شجاعت تبدیل شده، به‌تنهایی در برابر خان و افرادش می‌ایستد. او نه‌تنها برای عشق خود، بلکه برای حفظ عزت و کرامت مردم روستا مبارزه می‌کند. در این میان، مردم روستا که سال‌ها تحت ظلم خان زندگی کرده‌اند، به ظاهر به چشم یک قهرمان نگاه می‌کنند.
ظاهر تلاش می‌کند تا حمایت مردم را جلب کند، اما بسیاری از آن‌ها به دلیل ترس از خان، جرئت ندارند آشکارا به او بپیوندند. با این حال، تعدادی از جوانان شجاع روستا تصمیم می‌گیرند در کنار ظاهر بایستند و علیه ظلم مبارزه کنند. این اتحاد کوچک، نقطه امیدی برای شکست خان است.
نقطه اوج داستان: مبارزه با خان
خان با آگاهی از مخالفت‌های ظاهر، نقشه‌ای می‌کشد تا او را از سر راه بردارد. او افرادش را می‌فرستد تا ظاهر را دستگیر کنند، اما ظاهر با شجاعت و مهارت خود موفق می‌شود از این دام‌ها فرار کند. این تعقیب و گریزها به صحنه‌هایی پرهیجان و نفس‌گیر منجر می‌شود که هیجان داستان را دوچندان می‌کند.
در نهایت، خان تصمیم می‌گیرد یک حمله گسترده به خانواده زرغونه ترتیب دهد تا با زور او را به عقد خود درآورد. در این نقطه، ظاهر با تمام توان وارد میدان می‌شود و با افراد خان مقابله می‌کند. مبارزه‌ای شدید میان او و افراد خان در می‌گیرد که در آن، ظاهر با شجاعت خود بار دیگر به «مانند عقاب» بودنش اثبات می‌کند.
پیام و نتیجه‌گیری داستان
فیلم با تأکید بر ارزش‌هایی همچون شجاعت، عشق حقیقی و عدالت، پیامی عمیق را به مخاطب منتقل می‌کند. ظاهر با ایستادگی در برابر ظلم، نمادی از مقاومت در برابر بی‌عدالتی است. او نشان می‌دهد که حتی یک فرد می‌تواند در برابر قدرت‌های بزرگ‌تر ایستادگی کند و تغییری در زندگی خود و دیگران ایجاد کند.
فیلم «مانند عقاب» همچنین داستانی درباره عشق واقعی است؛ عشقی که از منافع مادی و اجتماعی فراتر می‌رود و به مبارزه‌ای برای شرافت و کرامت انسانی تبدیل می‌شود. زرغونه و ظاهر، هر دو با انتخاب‌های شجاعانه خود، این پیام را منتقل می‌کنند که عشق و عدالت همیشه پیروز خواهند شد، حتی اگر مسیر آن‌ها پر از چالش و خطر باشد.
