این اثر پژوهشی، نگاهی دوگانه دارد به شهر تاریخی بلخ؛ از یک‌سو مروری دارد بر روایات و رخدادهای مهم گذشته‌ی این خطه باستانی، و از سوی دیگر، تصویری از ساختار و ویژگی‌های بلخ در روزگار معاصر، به‌ویژه پیش از سال ۱۴۰۰ هجری خورشیدی، ارائه می‌دهد.
نویسنده با نگاهی فشرده و روایت‌محور، گذشته‌ی باشکوه بلخ را بررسی کرده است؛ شهری که زادگاه فیلسوفان، شاعران و متفکران بزرگی بوده، و در دوران‌های مختلف، نقش فرهنگی و سیاسی برجسته‌ای در منطقه‌ی خراسان و فراتر از آن ایفا کرده است.
در این بخش، تلاش شده تا وضعیت اداری، اجتماعی، فرهنگی و زیربنایی بلخ در دهه‌های اخیر (تا پیش از سال ۱۴۰۰) مورد مطالعه قرار گیرد. نویسنده کوشیده تا تصویری عینی از موقعیت فعلی شهر، چالش‌ها و ظرفیت‌های آن ارائه کند.
این اثر، پلی است میان حافظه تاریخی و واقعیت اجتماعی، و به مخاطبان علاقمند به مطالعات منطقه‌ای، تاریخ فرهنگی، و شناخت شهرهای کهن افغانستان، منبعی ارزشمند و روشنگر ارائه می‌کند.