همراه با شرح، ذکر موارد کاربرد، نظایر و شواهدی از اشعار پارسی بیشتر مثالهایی که در این کتاب آمده، مستقیم از زبان گویندگان اصلی آنها که مردم عوام باشند، شنیده و ضبط شده است. افزون بر این به هر متن و منبعی که مثل هزارگی در آن به ثبت رسیده و امکان دسترسی بوده، مراجعه و مثلهای لازم از آنها گزینش شده است. تمام مثلها به صورت الفبایی ترتیب یافتهاند تا به روش فرهنگها، جستجو در آن آسان بوده و علاقمندان بتوانند بهآسانی مثل موردنظر را پیدا کنند. ترجمه تحتاللفظی هر مثل پس از حرف فنوتیک، با قلم ایتالیک بین دونقطه و نقطه ویرگول آمده است.