معرفی کتاب
کتاب پرستوهای کابل نوشته یاسمینا خضرا، داستان دو خانواده افغانی در زمان تسلط طالبان بر کابل و درد و رنجی که این دو خانواده متحمل میشوند، را به تصویر میکشد.
محسن، آموزگاری از یک خانواده ثروتمند است که طالبان آنها را نابود کردند و همراه با همسرش زونیره که زمانی قاضی برجستهای بود زندگی میکند، زنی که اکنون نمیتواند بدون همراهی مرد و پنهان کردن چهرهاش از خانه خارج شود.
به موازات روایت داستان این خانواده، قصه خانواده دیگری نیز به تصویر کشیده میشود. زندانبانی که صادقانه ایدئولوژی طالبان را قبول کرده و سعی میکند تا اعتقاداتش را از دست ندهد و در کنار همسرش به نام مسرت روزگار میگذراند که از فرط بیماری و ناامیدی رو به مرگ است.
داستان این کتاب درباره زوال انسانها و همچنین انسانیت در فشار حکومتهای جنایتکار است. اینکه دو خانواده افغانستانی رمان چطور به سمت نیستی و زوال میروند. خضرا سعی کرده در اثرش تأثیر حکومت طالبان بر شرافت و انسانیت را به نمایش بگذارد و احساس همدردی عمیقی را در خواننده ایجاد کند.
یاسمینا خضرا (Yasmina Khadra) در کتاب پرستوهای کابل (The Swallows of Kabul) شما را به خیابانهای داغ و خاکآلود کابل میبرد و شناخت همراه با مهربانی از جامعهای را عرضه میکند که ریا و خشونت در آن، انسانها را به پرتگاه ناامیدی میکشاند.
خضرا شاید هیچوقت افغانستان را ندیده باشد با این حال در یک کشور اسلامی زندگی کرده و ممکن است با مردم افغانستانی هم آشنایی داشته است. کاملاً واضح و مشخص است که او برای نوشتن این رمان بسیار پژوهش کرده تا بتواند یک تصویر واقعی را بازتاب دهد.
سبک رمان پرستوهای کابل به واقعگرایانه بسیار نزدیک است و خضرا در کنار نثر تأثیرگذار و شاعرانه خود از واقعگرایی فاصله نگرفته است. همچنین او در کتابش اشارات تاریخی فراوانی دارد و ارجاعات تاریخی آن کاملاً واقعی هستند.
نام این رمان اشارهای تلویحی به این موضوع دارد که حتی پرندگان نیز در دوران رژیم جنایتکار طالبان از افغانستان فرار میکردند و پرستو را به عنوان نمادی از دیگر پرندگان در نظر گرفته است. آغاز این کتاب بسیار شاعرانه است و این ویژگی تا چندین فصل ادامه مییابد.
محمد مولی السهول (Mohammed Moulessehou) به دلیل اینکه سالها عضو ارتش الجزایر بوده است، تا مدتهای طولانی با نام مستعار یک زن یعنی یاسمینا خضرا داستانهای خود را چاپ میکرد تا آثارش از سانسور عقاید نظامیان در این کشور در امان بماند. او در سال 2001 به یک تبعید خودخواسته به فرانسه میرود.
افتخارات کتاب پرستوهای کابل
کتاب پرستوهای کابل در سال 2006 جایزه ادبی دوبلین را دریافت کرد و در همان سال نیز جایزه Prix des libraries را به خود اختصاص داد. زابو بریتمن و الیا گوبه مِولِک در سال 2019 انیمیشنی براساس این رمان به زبان فرانسه ساختهاند.
دیدگاههای افراد مشهور حوزه ادبیات درباره کتاب پرستوهای کابل
– ج. م. کوتزی (برنده نوبل ادبی 2003): کابل یاسمینا خضرا دوزخی بر زمین است، جایگاه فقر، ملال و ترس توانسوز.
– داچن (نویسنده پسر چین): پرستوهای کابل یادآور بالزاک و خیاط کوچک چینی است. نگینی است در دنیای ادبیات – شاعرانه، صمیمی و گزنده – که چشماندازی زیبا و در عین حال اندوهناک را از مردمی ترسیم میکند درگیر و دار زندگی پرآشوب که در سرزمینی از یاد رفته میزیند و بر محنتهای خود سوگواری میکنند. کتابی که باید خواند.