یحیی جواهری فرزند میرزا محمّدحسین، شاعر، نویسنده و روزنامهنگار، در سال ۱۳۳۴ ھ . خورشیدی در گذر سهدکان شهر مزار شریف، مرکز بلخ، زاده شد.
دورۀ دانشآموزی را در زادگاهش در دبیرستان باختر و آموزشهای عالی را تا درجۀ کارشناسی در دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه کابل به پایان برد و به حیث دادستان در شهرستان چمتال بلخ گماشته شد.
در سال ۱۳۵۸ ھ . خورشیدی به ایران کوچید و در رادیوی دری شهر مشهد به عنوان گردانندۀ برنامهها به کار پرداخت و در دوران مهاجرت بیشتر سرگرم پژوهش پیرامون تاریخ، سیاست، حقوق و ادبیّات بود. پس از پیروزی مجاهدان، در سال ۱۳۷۱ ھ . خورشیدی به میهن باز گشت و به سمّت مسئول خانۀ فرهنگ جمهوری اسلامی ایران در شهر مزار شریف کار کرد.
با آمدن طالبان دوباره به مشهد رفت و اینبار در بخش رادیوی تاجیکی خراسان کار کرد و پس از فروپاشی طالبان باز هم به میهن بر گشت و از آغاز نشرات رادیو ـ تلویزیون خصوصی آرزو در بلخ به سمّت مدیر نشرات و مدّتی به سمّت معاون آن رسانه و سپس به حیث مدیر مسئول ماهنامۀ خصوصی «نما» کار کرد.
استاد جواهری در حوزه ادبی و فرهنگی با کانون فرهنگی حکیم ناصرخسرو بلخی در بلخ نیز به شکل قلمی و مشورتی همکاری داشت و بیشتر اشعار وی در ماهنامه «عقاب آزاد» منتشر شده است.
وی سرانجام به روز سهشنبه ۲۶ حوت | اسفند ۱۳۹۹ ھ . خورشیدی به اثر بیمارییی که داشت در بیمارستانی در کابل چشم از جهان پوشید. از وی، چهار پسر و سه دختر بهجا مانده است.
آقای جواهری، قلم به دستی توانا و غزل سرایی معروف بود. فرهنگیان افغانستان بهویژه اهالی استان بلخ، مجموعههای شعری او را، غزلیاتی شیرین و شیوا و وی را شاعری با اسلوب و دارای جایگاه عالی فرهنگی در کشور، قلمداد میکردند.
مجموعههای شعری یحیی جواهری
۱. «شهر هزار چهرۀ من» (کابل، ۱۳۸۷)، انجمن قلم افغانستان
۲. «آن سوتر از ستاره» (کابل، ۱۳۹۳)، انجمن قلم افغانستان
۳. «فال و تماشا» (بلخ، ۱۳۹۵)، انتشارات برگ
۴. «ماه در فنجان» (بلخ، ۱۳۹۵)، انتشارات برگ
۵. «الّا غزل» (هرات، ۱۳۹۸)، انتشارات آن
۶. «خطّ اوّل عشق» (کابل، ۱۳۹۹)، انتشارات برگ
۷. «انار چلّهنشین» (کابل، ۱۳۹۹)، انتشارات برگ
۸. «جواهر کنج شال» (کابل، ۱۳۹۹)، انتشارات برگ
۹. «مبهم در موهوم» (کابل، ۱۴۰۰)، انتشارات برگ
۱۰. «دیر آباد» (کابل، ۱۴۰۰)، انتشارات برگ
۱۱. «جغرافیای عشق» (کابل، ۱۴۰۰)، انتشارات برگ
روانشاد استاد جواهری از شاعران و نویسندهگان آگاه و پرکار بلخ و کشور بود و سرودههای ایشان از آثار ماندگار ادبیات معاصر زبان فارسی دری شمرده میشوند. نبود ایشان در جامعۀ فرهنگی و ادبی کشور واقعاً یک ضایعۀ جبرانناپذیر است.
روانش شاد و یادش گرامی باد!