معرفی رمان «و کوهستان به طنین آمد»
و کوهستان به طنین آمد (انگلیسی: And the Mountains Echoed) رمانی نوشتهٔ خالد حسینی، نویسندهٔ افغانستانی-آمریکایی است که ریورهد بوکس آن را در سال ۲۰۱۳، در ایالات متحده منتشر کرد. این رمان دربارهٔ عبدالله و پری، خواهر و برادر افغانستانی است که در روستایی به نام شادباغ زندگی می‌کنند و پدرشان تصمیم می‌گیرد پری را به کابل ببرد تا او را به خانوادهٔ ثروتمند وحدتی بفروشد. فروختن پری نقطهٔ آغاز داستان است و این اتفاق روایت‌های دیگر را به هم گره می‌زند.
ایدهٔ نگارش این رمان زمانی به ذهن حسینی رسید که به افغانستان سفر کرده بود. او تلاش کرد تا به کمک سفرهایش به افغانستان و تجربه‌هایی که در آنجا داشت، ساختار کلی رمان را بسازد. حسینی در آغاز قصد داشت داستانی خطی بنویسد اما با پیشرفت نگارش رمان تصمیم گرفت تا روندی دیگر را در پیش بگیرد.
این نویسنده برخلاف سبک بادبادک باز و هزار خورشید تابان، در این رمان از تمرکز بر روی یکی از شخصیت‌ها دوری کرده و رمان را به‌مانند یک مجموعهٔ داستان کوتاه نوشته است که هر فصل از رمان، از زاویهٔ دید شخصیت متفاوتی روایت می‌شود. نام این رمان با الهام از یکی از بخش‌های شعر «ترانهٔ پرستار» سرودهٔ ویلیام بلیک انتخاب شده‌است. سرانجام، و کوهستان به طنین آمد در مهٔ ۲۰۱۳ منتشر شد و نسخهٔ کتاب صوتی آن نیز در همان ماه انتشار یافت که راویان آن خالد حسینی، نوید نگهبان و شهره آغداشلو بودند.
این رمان روایتگر رخدادهای سال‌های ۱۹۵۲ تا ۲۰۱۰ است که از شادباغ آغاز می‌شود اما به مکان‌های دیگر نیز کشیده می‌شود. و کوهستان به طنین آمد، رمانی شخصیت‌محور است و به‌خاطر شخصیت‌های متنوعش، پیرنگ‌های متعددی دارد.
حسینی برای روایت اتفاق‌هایی که خارج از بازهٔ زمانی رمان است، از تکنیک بازگشت به گذشته کمک می‌گیرد. او در این رمان نیز درون‌مایه‌های خانوادگی را که در بادبادک‌باز و هزار خورشید تابان پرداخته بود، ادامه می‌دهد. و کوهستان به طنین آمد روی روابط صمیمانهٔ خواهر و برادر تمرکز می‌کند. در کنار عبدالله و پری، حسینی دو برادر و خواهر دیگر و روابط مشابه خواهر و برادری، روابط نامادری بچه‌ها، پروانه و خواهر معلولش، معصومه و یک دکتر افغانستانی-آمریکایی به نام ادریس و پسرعمویش تیمور را هم معرفی می‌کند.
این رمان پس از انتشار با استقبال خوبی مواجه شد و نقدهای مطلوبی نیز دریافت کرد. منتقدان به شیوهٔ روایت رمان، شخصیت‌ها و ساختار آن پرداختند و نظرهای خودشان را ابراز کردند.
و کوهستان به طنین آمد به زبان‌های دیگر نیز ترجمه شده‌است. در اکتبر ۲۰۱۳ گزارش شد که برنامه‌ریزی برای ترجمهٔ این رمان به ۴۰ زبان مختلف انجام شده است. ناشران ایرانی پیش از انتشار رسمی رمان، از ترجمه و انتشار آن خبر دادند. این رمان در ایران با عنوان‌های مختلف ترجمه و منتشر شده‌است. مهدی غبرایی و مریم مفتاحی از جمله مترجم‌هایی هستند که این رمان را ترجمه کرده‌اند. به گزارش همشهری‌آنلاین در فروردین ۱۳۹۳، بیست ترجمه از سومین رمان حسینی منتشر شده‌اند یا در صف انتشار قرار دارند.
نگارش
موضوع کتاب و کوهستان به طنین آمد اولین بار زمانی که حسینی در سال ۲۰۰۷ با کمیساریای عالی سازمان ملل برای پناهندگان به افغانستان سفر کرده بود، به ذهنش رسید. زمانی که آنجا بود، از چند روستاییِ مُسن داستان‌هایی را در مورد مرگ چند بچهٔ فقیر و کم‌سن‌وسال در زمستان شنید که پایه و اساس حادثهٔ اصلی رمان، یعنی تصمیم پدری برای فروش فرزندش از آن گرفته شده است. حسینی تعریف کرد: «رمان خیلی خیلی غیرمهم، تنها با یک تصویر منفرد در ذهنم که نمی‌توانستم به‌راحتی طرح آن را بریزم، شروع شد.» و «آن تصویر مردی بود که ماشین اسباب‌بازی قرمزی را می‌کشید، داخل آن یک دختر کوچک حدوداً سه ساله بود و پسری هم پشت سرش راه می‌رفت و این سه نفر از وسط صحرا می‌گذشتند.» حسینی در اصل برنامه‌ریزی کرده بود رمانش را مثل کارهای پیشینش به‌صورت خطی بنویسد اما به‌هنگام نگارش، رمان گسترش یافت و یک سری داستان به‌هم‌پیوسته پدید آمد که شخصیت‌های زیادی آن را احاطه کرده بودند اما مستقیماً به یکدیگر ربطی نداشتند. او نگارش این رمان و داستان آن را به‌مانند درختی می‌دانست که «شاخه داده بود و هر چه که می‌گذشت، بزرگ و بزرگتر می‌شد.»
حسینی مطابق سرمشق خود، از تجربه‌های اولیه‌اش در افغانستان کمک گرفت تا ساختار کلی این رمان را خلق کند. او می‌گوید که سفرهای بعدی‌اش به افغانستان هم خواه‌ناخواه تأثیرگذار بوده‌اند. به‌عنوان مثال، در دیدار سال ۲۰۰۹، او دو خواهر خردسال را در روستای دورافتاده‌ای در خارج از کابل ملاقات کرد. خواهر بزرگتر که تخمین می‌زد شش ساله باشد، برای خواهر کوچکترش مانند یک مادر رفتار می‌کرد. حسینی گفت که پیوند بین آن دو خواهر اساس رابطهٔ بین عبدالله و پری را در رمان شکل داد.
و کوهستان به طنین آمد به اولین رمان حسینی تبدیل شد که برخلاف دو اثر قبلی‌اش، مستقیماً در ارتباط با طالبان نیست. گرچه حسینی آگاهانه تصمیم نگرفت از نوشتن در مورد طالبان خودداری کند اما گفت خوشحال است که توانسته‌است برای حفظ تازگی سِیر داستانی از آن موضوع دور شود. بیشتر کشمکش‌های شخصیت‌های داستان شخصی هستند و به التهاب‌های سیاسی در افغانستان ارتباطی ندارند. حسینی افزود: «امیدوارم روزی بیاید که هنگام نوشتن در مورد افغانستان، بتوانیم دربارهٔ افغانستانی به دور از جنگ و کشمکش‌های سی سالهٔ اخیر صحبت کنیم. فکر می‌کنم این کتاب به‌نوعی تلاشی در جهت رسیدن به این هدف باشد.» حسینی عنوان این رمان را با الهام از یکی از بخش‌های شعر «ترانه پرستار» سرودهٔ ویلیام بلیک، شاعر انگلیسی انتخاب کرده‌است: «و همهٔ تپه‌ها به طنین آمدند.»
انتشار
در ژانویهٔ ۲۰۱۳، پابلیشرز ویکلی تاریخ انتشار رمان را ۲۱ مهٔ همان سال اعلام کرد و ریورهد بوکس نوشت: «رمان در مورد این است که ما چگونه عشق می‌ورزیم، چگونه از یکدیگر مواظبت می‌کنیم و چگونه تصمیم‌های ما در نسل‌های متمادی طنین‌انداز می‌شود.» و کوهستان به طنین آمد اولین بار با جلد گالینگور منتشر شد و قیمت آن در ایالات متحده ۲۸٫۹۵ دلار و در انگلستان ۱۴٫۹۹ پوند بود. حسینی برای معرفی این رمان در توری پنج هفته‌ای به ۴۱ شهر در سراسر ایالات متحده سفر کرد. پنگوئن آدیو در مهٔ ۲۰۱۳ نسخهٔ کتاب صوتی این رمان را منتشر کرد که راویان آن خالد حسینی، نوید نگهبان و شهره آغداشلو بودند.