محمدکاظم کاظمی، شاعر برجسته افغانستانی، در گفت‌وگویی اختصاصی با ایراف، ممنوعیت آثار برخی نویسندگان ایرانی از سوی طالبان را اقدامی عامدانه برای آسیب‌زدن به فرهنگ و زبان فارسی در افغانستان دانست.
کاظمی با تأکید بر اینکه وجه مشترک آثار نویسندگان ممنوع‌شده، تکیه بر زبان و ادبیات فارسی است، گفت: «وقتی ادبیات را از مردمی بگیریم، کم‌کم زبانشان را هم می‌توان گرفت. ادبیات همچون لنگر کشتی است؛ تا زمانی که وجود دارد، زبان و فرهنگ یک ملت استوار می‌ماند.»
به گفته کاظمی، این سیاست فرهنگی طالبان می‌تواند چند هدف داشته باشد:
– تلاش برای تضعیف زبان و فرهنگ فارسی و گویشوران آن؛
– ایجاد فشار و تنگنا برای مهاجرت و کاهش حضور اقوام فارسی‌زبان در کشور؛
– محروم‌کردن دانشجویان، پژوهشگران و کتاب‌خوانان از دسترسی به آثار علمی و ادبی معتبر.
وی افزود: «کتاب غذای فکر و روح انسان‌هاست. محروم‌کردن مردم از آثار ادبی و علمی، نخستین پیامدش توقف رشد دانش و ادبیات در کشور خواهد بود.»
کاظمی همچنین هشدار داد که این اقدام می‌تواند شکاف‌های قومی و زبانی را تشدید کرده و بر نارضایتی‌های دیرینه مردم از حکومت بیفزاید. او این سیاست را مانعی جدی برای وفاق ملی و ملت‌سازی در افغانستان دانست.
کاظمی در خصوص روابط فرهنگی افغانستان و ایران گفت: «از منظر مردمی، این ممنوعیت تأثیر منفی ندارد، زیرا مردم برای دستیابی به آثار از مسیرهای دیگر تلاش خواهند کرد. اما در سطح رسمی و دیپلماتیک، این اقدام فاصله میان دو کشور را افزایش می‌دهد.»
وی با اشاره به گسترش نسخه‌های دیجیتال کتاب‌ها در فضای مجازی، تأکید کرد که طالبان نمی‌توانند مانع دسترسی کامل مردم به این آثار شوند. نگرانی اصلی او، پیامدهای اجتماعی و سیاسی این ممنوعیت‌هاست.
کاظمی در پایان خاطرنشان کرد: «راه مقابله با این سیاست، تلاش و مقاومت همه اهالی قلم و دانش است. باید این موضوع به یک مطالبه عمومی بدل شود و اهل اندیشه و مطبوعات در برابر آن ایستادگی کنند.»
گفتنی است طالبان اخیراً آثار ۹ نویسنده ایرانی از جمله هوشنگ گلشیری، ابراهیم گلستان، رضا امیرخانی، اسماعیل فصیح، سیدمهدی شجاعی، عبدالحسین زرین‌کوب، نادر ابراهیمی، هوشنگ مرادی‌کرمانی، احمد محمود و جمال میرصادقی را ممنوع اعلام کرده‌اند؛ اقدامی که به گفته ناشران افغانستانی، بدون هیچگونه آشنایی با محتوای این کتاب‌ها صورت گرفته است.