پروین پژواک در سال ۱۳۴۵ خورشیدی در شهر کابل زاده شده است. او داستاننویس و شاعر معاصر كشور است. تحصیلات ابتدایی را در لیسه ملالی و تحصیلات عالی را در رشته طب در انستیتیوت ابوعلی سینای بلخی کابل به پایان رسانیده است.
پروین پژواک در حال حاضر با همسر و چهار فرزند (دو دختر و دو پسرش) در ایالت اونتاریوی کانادا زندگی میکند. از جمله آثار ادبی پروین پژواک كه در میان ادیبان و خوانندگان از شهرت خوب برخوردار است، میتوان از مجموعه داستان نگینه و ستاره، رومان سلام مرجان و مجموعه شعری مرگ خورشید، نام برد كه همه اقبال چاپ یافتهاند.
پروین پژواک، شاعری است عاطفی كه با زبان ساده و صمیمی شعر میسراید و داستان مینویسد. او در خانواده بزرگ پژواک که شخصیتهای بزرگی را در خود داشته، رشد و پرورش یافته است. پروین باورمند به نواندیشی، دگرگونی و پیشرفت است. زنی كه برای کودکان افغان شعر و داستان مینویسد، نقاشی میکند، فلم و متنهای تربیتی و آموزشی ارائه میدهد.
در سالهای اخیر چندین کتاب پروین پژواک در قالب شعر، داستان و ترجمه، اقبال چاپ یافته و در اختیار کودکان و نوجوانان کشور در مکاتب و نهادهای آموزشی قرار گرفته است. پروین پژواک، اینک به صورت همه وقت در دفتر «انجمن زنان افغان» در شهر میسس آگا، کار میکند.
او در مورد اولین جرقههای شعری اش چنین بیان میدارد: من از روزی که به خاطر دارم، دوست داشتهام. انسانها را و طبیعت را بیحد دوست داشتهام. هنگامی که هنوز در صنوف ابتدایی مکتب بودم، در راه رفت و برگشت خود درختان سر راه را در آغوش میگرفتم. آن درختان چنار کهن با آن تنههای تنومند که دستان من هنگام در آغوش گرفتن شان از دو سو به همدیگر نمیرسید، هنگام برگریزان برگهای رنگارنگ خود را به من هدیه میکردند تا در میان ورقههای کتابچهام به عنوان یادگار حفظ کنم. من با پرندهها دوست بودم، من با مورچهها دوست بودم، من با ماهیها دوست بودم، آیا همین را میتوان سرشت شاعرانه و جرقههای شعری نامید؟ نمی دانم!
پژواک آغاز کار سرایشش را اینطور حکایت میکند: اولین نوشتهام که به نام شعر نزد من تاریخ خورده است، شعر بلند “مرگ خورشید” است. در آن هنگام من چهارده سال داشتم. این شعر در روزی سرد و غمگین در من انفجار کرد و سرتا پا به یکدم نوشته شد. آن شعر داغ لحظههای دلهره آور جنگ بود بر روان نوجوان من. همچون ضربههای سخت ژاله بر جوانۀ برگ.
آثار پروين پژواک
- «دریا در شبنم» مجموعه شعر، نقاشی هُژبر شینواری، ۱۳۷۹، پشاور، انتشارات هژبر (ترجمه پشتو اشعار «دریا در شبنم» توسط شاعر جوان اجمل اند به پایان رسیده است و در افغانستان آماده چاپ می باشد.)
- «نگینه و ستاره» مجموعه داستان، ۱۳۸۰، کانادا، انتشارات هژبر
- «مرگ خورشید»، مجموعه شعر، ۱۳۸۱، کانادا، انتشارات هژبر
- «سلام مرجان» رمان، ۱۳۸۲، کانادا، انتشارات هژبر (ترجمه پشتو این رمان توسط خانم شریفه ساپی در کابل به چاپ رسیده است. همچنان ترجمه پشتو آن توسط محترم سید رحمان شینواری، در کانادا آماده چاپ می باشد. ترجمه سویدنی، این اثر را ظاهر افشار، انجام داده است. ترجمه فرانسوی این رمان سال گذشته توسط خانم مهری هاشم در فرانسه به پایان رسیده و ترجمه انگلیسی این اثر به همت محترم شهباز احسانی در کانادا صورت گرفته است.)
- «گنج دری» آموزش زبان دری توام با تصاویر و سرگرمی به اشتراک هُژبر، ۱۳۸۶، کانادا، انتشارات هژبر
- «ماجراهای آرش» رمان برای اطفال و نوجوانان، ۱۳۸۵، کابل، انتشارات هژبر
- «پرنده باش» مجموعه اشعار مصور برای کودکان به اشتراک هژبر، ۱۳۸۶، هرات
- «گل می چینم» مجموعه شعر مصور برای اطفال، ۱۳۸۲، کابل، انتشارات مرکز تعاون افغانستان
- «تعلیمات صحی» رهنمای معلم و رهنمای شاگردان در دو جلد، مصور به اشتراک هژبر، ترجمه، ۱۳۸۳، کابل، موسسۀ کمک به اطفال افغانستان در امریکا
- «پَرِ مادر»
- «پایان غم انگیز و رژیدلي ارمانونه» دو داستان مصور به شکل دو کتاب، رسامی پروین پژواک به اشتراک هُژبر، ۱۳۷۳، پشاور، د ملګرو ملتو د نشه بابو د مخنیوی پروګرام، د ښځو برخه خپرونه
- «لیلی لیلی حوضک» رسامی مجموعه اشعار محمد حسین محمدی برای اطفال به اشتراک هژبر، ۱۳۸۴، ایران، انتشارات طراوت
- «از حیوانات بشنوید» (کتاب معلوماتی برای کودکان شامل شعر، رسم و سرگرمی) چاپ اول ۱۳۹۰، چاپ دوم ۱۳۹۲، چاپ سوم ۱۳۹۵، کابل، موسسۀ نشراتی رحمت در چوکات موسسۀ آپ مرسی افغانستان
- «زمین و آسمان» (معلومات ساده و کوتاه مصور برای اطفال و نوجوانان/گردآوری، بازنویسی و رسامی: پروین پژواک)، خزان ۱۳۹۴ خورشیدی، ۲۰۱۵ میلادی، کابل، انتشارات USAID مرکز معلومات پوهنتون کابل. این کتاب برندهی جایزهی اول ترجمه ادبیات اطفال از سوی وزارت اطلاعات و فرهنگ افغانستان شده است
- «داستانهای آموزنده برای اطفال و نوجوانان افغانستان» مجموعه داستانهای حقیقی از سراسر جهان، گردآوری و ترجمه پروین پژواک، ۱۳۹۵، کابل، انتشارات مرکز معلومات افغانستان از طریق برنامهی فرهنگی- نشراتی توانا
- «باغچه قصههای کودکان» گل بلوچ، ویرایشگر پروین پژواک، ۱۳۹۵/۲۰۱۶، کابل، افغانستان (به دو زبان دری و پشتو و مصور)، انتشارات بوم دانا
- «پشک دوپا با کلاه» نویسنده و نقاش داکتر سو، ترجمه پروین پژواک، ناظم یما ناشر یکمنش، گرافیک دیزاینر هژبر شینواری، مصور،۱۳۹۶/۲۰۱۷، کابل، انتشارات مرکز معلومات افغانستان (توانا)
- «بوم دانا و دختر باهوش» گُل بلوچ، ویرایشگر پروین پژواک، ناشر بوم دانا، ۱۳۹۷/۲۰۱۸، کابل، افغانستان (به سه زبان دری و پشتو و انگلیسی، مصور)، انتشارات بوم دانا
- «من و نهال» داستان کوتاه مصور برای اطفال، به سه زبان، دری فارسی، پشتو و اوزبیکی، انتشارات مرکز معلومات افغانستان (توانا) بهار ۱۴۰۰/۲۰۲۱، کابل، افغانستان
- «میخوانم تا بدانم» شعر مصور برای اطفال
- «تو از چشم من» (مجموعه شعر و نثر عاشقانه)
- «آبشار نسترن» (این رمان توسط خانم مهری هاشم به فرانسوی ترجمه شده است)
- «گل اکاسی» (مجموعه داستانهای کوتاه برای جوانان)
- «پنج بزغاله» (داستان کوتاه مصور برای اطفال، انتشارات فروشگاه کودکانه)
- «شبنم و گلهای بهاری» داستان کوتاه معلوماتی به شکل مصور برای اطفال انتشارات بوم دانا
- «شبنم و شکل اشیا» داستان کوتاه معلوماتی به شکل مصور برای اطفال انتشارات بوم دانا
- «بود نبود، زیر آسمان کبود» (مجموعه افسانهها برای اطفال)
- «چهار دوست من» (داستان مصور برای کودکان به اشتراک هُژبر)
- «گوزن و شاخهایش» (داستان مصور برای کودکان به اشتراک هُژبر)
- «ابر، باران، دریا» (مجموعه نثرهای عارفانه)
- «گهوارۀ کاغذی» (مجموعه داستانهای کوتاه)
- «دخترانی که زیر سنگ را دیدند» (ترجمه داستان زندگی شش زن دانشمند و هنرمند)
- «راهی به سوی آزادی» (ترجمه داستانهای در مورد جنبش آزادی سیاه پوستان)
- «چوب خط مهتاب» (ترجمه داستانهای در مورد سرخپوستان)
- «نامههای شاگرد و معلم» (ترجمه داستانهای برای اطفال)
- «من و درخت» (مجموعه شعرهای مصور برای اطفال به زبان انگلیسی)
- «The Tree and Me» (مجموعه شعر به دری و انگلیسی)
- «زیر آسمان کبود» (مجموعه قصه ها برای اطفال)
- «قصه های دریا» (مجموعه داستان ها برای اطفال)
- «پر عقاب» یا شاید «زمانی برای برای زنده گی، زمانی برای مرگ» (رمان)
- «شاهزادۀ خوردترک» (ترجمۀ رمان ایگزوپیری)
چهار کتاب مصور نویسندهی فقید و شناخته شده افغان در امریکا ادریس شاه، از زبان انگلیسی به زبانهای دری و پشتو توسط پروین پژواک و هُژبر شینواری ترجمه و با سایر آثار این نویسنده برای اطفال با کیفیت عالی و تیراژ بالا توسط «انتشارات هوپ» نخست در سال های ۱۹۹۸ و ۲۰۰۱ و سپس هرساله به چاپ رسیده و در مرکز و ولایات افغانستان توزیع شده است:
- مرغ مسخره/ مسخره چرګ – کتاب مصور برای اطفال، ترجمه به دری/پشتو به اشتراک هُژبر
- زن دهقان/ د بزګر ښځه – کتاب مصور برای اطفال، ترجمه به دری/پشتو به اشتراک هُژبر
- شیری که چهره خود را در آب دید/هغه زمری چې خپله څیره یې په اوبو کی ولیده – کتاب مصور برای اطفال، ترجمه به دری/پشتو به اشتراک هژبر
- پسرک بینام/ بینومی هلک – کتاب مصور برای اطفال، ترجمه به دری/ پشتو به اشتراک هژبر
کتابهای که بالایش کار می شود:
- سلام مرجان یا درازترین شب زمستان – رمان – ترجمه از دری فارسی به انگلیسی
- پر عقاب – رمان
- یادداشتهای روزمره – داستان دنبالهدار
- خرگوش در جستجوی موسیقی ترجمه شعری بلند برای مکتب موسیقی افغانستان
- شیشهسازی سنتی هرات کتاب معلوماتی برای نوجوانان، انتشارات بوم دانا
سایر آثار:
- گل گلاب – سیدی آهنگهای اطفال به صدای متین منصوری، ۱۳۸۴، کانادا.
- تمرین و پرواز به سوی خورشید اولین و دومین فلم انیمیشن افغانستان به کارگردانی و رسامی هُژبر شینواری که در آنها منحیث نویسنده و کمک رسام نقش داشتهام.