صحرا کریمی کارگردان فیلم اهل افغان است. او تحصیلات ابتدایی خود را در ایران و دانشگاهی را در کابل گذراندهاست. این هنرمند بهعنوان بازیگر نقش غیراصلی، در چند فیلم فارسی نیز ایفای نقش کردهاست. صحرا کریمی رئیس افغانفیلم بود.
صحرا کریمی با نام اصلی صغرا کریمی، کارگردان، فیلمنامه نویس و بازیگر مهاجر افغانستانی متولد ۳۱ اردیبهشت سال ۱۳۶۴ در تهران است. پدرش از پشتونهای قندهار است که به ولسوالی سنگ تخت، دایکندی مهاجرت کرده و مادرش از تاجیکهای بدخشان است.
او تحصیلات دوران ابتدایی و متوسطه را در رشته ریاضی فیزیک در ایران سپری کرد. وی در زمینهٔ بازیگری نخستین نقش خود را در سن ۱۴ سالگی در فیلم «دختران خورشید» به کارگردانی مریم شهریار (برندهٔ جایزه در جشنوارههای درجه سه فیلم مونترآل و براتیسلاوا در سال ۲۰۰۰ میلادی) بازی کرد. گفتنی است که ایشان در فیلم سینمایی «خواب سفید» نیز در نقش معصومه هنرنمایی کرده است.
صحرا کریمی در سال ۲۰۰۱ میلادی پس از شرکت در جشنوارهٔ فیلم براتیسلاوا از ایران اخراج شد و در اسلواکی درخواست پناهندگی کرد.
صحرا برای مدتی کوتاه دانشجوی رشتهٔ مهندسی عمران در دانشکدهٔ مهندسی دانشگاه شهید چمران اهواز بود. او دارای مدرک کارشناسی در رشتهٔ کارگردانی فیلم مستند و کارگردانی فیلم داستانی، مدرک دانشگاه کابل در رشتهٔ کارگردانی فیلم داستانی و مدرک کارشناسی نشانهشناسی و زیباییشناسی در سینما است. پایاننامه کارشناسی او دربارهٔ موج نوی سینمای ایران بود.
او نخستین و تنها زن در افغانستان است که دارای مدرک کارشناسی سینما و فیلمسازی است. او همچنین به صورت نامنظم و غیر حرفه ای یادداشتهای گوناگون در وبلاگش مینویسد.
با سقوط کابل در ۲۴ مرداد ۱۴۰۰ به دست طالبان، صحرا کریمی به کییف در اوکراین فرار کرد.
برخی منتقدان میگویند از آنجایی که صحرا کریمی تخصص سینمایی ندارد رد پای این عدم تخصص را در همه فیلم کوتاه او میتوان دید. در فیلم «نسیمه» نیز همین خط دنبال شدهاست. اما پایان فیلم «نسیمه»، پایان امید و رهایی است. چنانکه نسیمه پس از دریافت قبولی پناهندگی، در نورِ گرم آفتاب و با لباسها و آرایش اروپایی، سادگی زیبای زنانه و وارد شدن به فضای جدید به کلی عوض میشود و گویا همچون پرندهای از قفس آزاد میشود.
همچنین منتقدان بر این باورند که صحرا کریمی بخاطر پرداخت رشوه به ریاست افغان فیلم راه یافت. برخی دیگر از منتقدان نیز میگویند که او بیشتر متأثر از سینمایی شوروی است. همچنین او را یگانه زن پرخاشگر در سینمای افغانستان میدانند که فیلمهای زنانه میسازد.
آثار صحرا کریمی
صحرا کریمی تاکنون بیش از سی فیلم کوتاه داستانی و مستند و چندین فیلم نیمهبلند داستانی و یک فیلم بلند مستند ساخته است.
- مستند «زنان افغان پشت فرمان رانندگی»
- مستند «نسیمه؛ خاطرات یک دختر مهاجر»
- مستند «در جستوجوی خیال»
- فیلم «خواب سفید»
- فیلم «دختران خورشید»
- فیلم «حوا، مریم، عایشه»
- فیلم «یک سوال ساده»
- فیلم «روزنامه زرد، زنان، جامعه»
- فیلم «تپه فیلهای سفید»
- فیلم «پرلیکا؛ زنی در سرزمین مردان»
- فیلم «پرواز از کابل»
جوایز صحرا کریمی
آثار صحرا کریمی در بیش از سه جشنوارهٔ فیلم شرکت کردهاند و جوایزی بخاطر تشویق برای رشد هنر افغانستان به وی اعطا شد.
فیلم «زنان افغان پشت فرمان رانندگی» تقریباً در ۳۰ جشنوارهٔ بینالمللی فیلم در سراسر جهان شرکت کردهاست که نزدیک به ۲۲ جایزه از جمله بهترین فیلم مستند سال ۲۰۱۰ اسلواکی را نصیب خود کرد. همچنین از شبکههای آرته و تلویزیون ملی نیز پخش شد و همچنین در حاشیهٔ «کنفرانس بن دو» در آلمان نیز به نمایش درآمد.
فیلم نیمهبلند داستانی «نسیمه»، خاطرات روزانهٔ دختری مهاجر در سال ۲۰۱۰ جایزهٔ گراند پریکس کوداک را از آن خود کرد همچنین جایزهٔ بهترین کارگردانی و بهترین فیلم را در جشنوارهٔ فیلمهای دانشجویی اسلواکی از آن خود کرد و به عنوان نامزد اسکار دانشجویی از جمهوری اسلواکی به افغان فلم سال ۲۰۱۰ معرفی شد.
این فیلم همچنین برنده جایزهٔ بهترین فیلم کوتاه داستانی آکادمی فیلم و تلویزیون ملی شد. ارزش این جایزه برای هنرمندان اسلواکی، با و دیوید در ایتالیا برابری میکند. این جایزه از مهمترین جوایز سینمایی کشور اسلواکی است که به اسکار اسلواکی مشهور است.
«در جستوجوی خیال» نام یکی دیگر از فیلمهای دانشجویی صحرا است که جایزهٔ غیردانشجویی (حرفهای) جشنوارهٔ بیل بائو را در اسپانیا برد و به وسیلهٔ شبکهٔ تلویزیونی آرته خریداری شد.