سید رضا محمدی، از شاعران برجسته شعر امروز و یکی از منتقدان نامور حوزه ی ادبی افغانستان است. او که از سالیان دور به سرودن شعر آغازیده است، مدت هاست که به نقد ادبی نیز می پردازد و در هر دو بخش، مورد توجه قرار دارد.
سید رضا محمدی در سال 1358 خورشیدی در شهر غزنی متولد و در مشهد و یزد بزرگ شد. خودش اندرباب ریشه خانواده اش می گوید: «خانواده ما اصلا به همان اندازه که در غزنی بوده اند در هرات و مزار شریف هم بوده اند و زمین دارند.. .جد بزرگ ما میر سید علی همدانی است که از همدان آمده بوده و در کشمیر زندگی و در تاجیکستان وفات کرده و همان جا هم قبرش است.»
رضا در ایران، در مشهد مکتب خواند، در یزد فلسفه وفقه اسلامی یاد گرفت و در تهران دانشکده فلسفه را تمام کرد. به همین ترتیب، او دراین کشور ابتدا خبرنگار روزنامه “سلام” بود و سپس در روزنامه “کار و کارگر” و بعد با همکاری دوستانش در مجله سروش جوان فعالیت می کرد. وی همچنین در روزنامه ابرار، و همشهری نیز روزنامه نگار شد وی همچنین در رادیو تلویزیون ایران به حیث محقق و مسئول تحقیقات زبان فارسی در کشورهای غیر از ایران، مشغول کار شد.
سید رضا محمدی برای ادامه تحصیل به لندن رفت و در دانشگاه مترو پولیتن فارغ التحصیل رشته جهانی شدن و از دانشگاه بیرکبیک فارغ التحصیل رشته فلسفه شد. در لندن هم مجله سیمرغ را با همکاری یاسر احمد، “شرکت آریانا تراول” و حمید کبیر راه انداخت. ایشان همچنین داور جشنواره شعر کمبریج و عضو بورد مجله ی “اشین ریوو” در آکسفورد می باشند و در حال حاضر سمت ریاست اتحادیه نویسندگان افغانستان را به عهده دارند.
شعر رضا، علاوه بر موسیقی و سبک شاعرانه از تصاویر بکری برخوردار است و در دل خود روایتی دارد و همانطور که شعر می خواند گویی داستانی را روایت می کند که به راحتی قابل درک است.
محمّدی از سال 1377 که در روزنامه کار و کارگر و سلام در ایران مسئول صفحه ادبی آن بود نقد شعر را شروع کرد. او می گوید: «اولین نقدم هم بر شریف سعیدی بود که باعث کدورت هم شد، اما بیشتر نقد سینما و کتاب می نوشتم. در مجله سروش جوان که مسئول فرهنگی بودم، در کابل چنانکه گفتم با هدایت و تشویق جنید، جدی تر شد. و همین گونه در لندن برای “جدید آنلاین” کارم نوشتن نقد بود.»
به هررنگ سوای چاپ گزیده ی شعری محمّدی ده ها نقد و ترجمه و مقاله در بی بی سی، گاردین و جدید آنلاین و جاهای دیگر نوشته است.
سال 1373 خورشیدی او به عنوان بهترین شاعر جوان ایران انتخاب شد و بعد جوایز جشنواره شب های شهریور، جشنواره ادبیات مقاومت و چندین جشنواره دیگر در ایران را به دست آورد. درسال 2005 وزارت اطلاعات و فرهنگ افغانستان “جایزه شاعر سال افغانستان” را به او داد.
در سال 2012 دو کتاب از او به زبان انگلیسی منتشر شد. سیدرضا محمّدی در سال 2014 به افغانستان بازگشت و در انستیتوت مطالعات استراتژیک، تحقیقی درباره ادبیات، تصوف و امنیت را شروع کرد. وی در همان سال مدال عالی دولتی غازی میر مسجدی را از جانب آقای رییس جمهور غنی دریافت کرد.
سید رضا محمدی در سال 2016 در تهران لقب بنیان گذار جریان اعتدال در شعر معاصر فارسی (بعد از دهه هفتاد) را گرفت.
در سال 2017 از سوی المپیک ادبی جهان بعنوان یکی از هشت شاعر معاصر برتر جهان شناخته شد. چندی پیش نیز شعری از محمّدی با عنوان “اودیسه در کابل” با ترجمه شاعر ایراند نیک لارد در رادیو انگلیسی بی بی سی منتشر شد. سیدرضا محمّدی در این شعر اودیسه را به کابل آورده است؛ میان جنگی که غرب و شرق در آن درگیرند. در این شهر خدایانی چون آسمایی سوریا و هیلاس و … مجبور می شود زیر سایه های تلخ هیلاس با مهاجران افغان قاچاقی بگریزد. كسانی كه وطنشان را به اجبار ترك می كنند، خائن نیستند چه بسا بیشتر دوستش دارند اما باید بگریزند.
او می گوید: دیگر یک روز هم از افغانستان خارج نمی شوم. درخت در خاک خودش برمی دهد. برای این چیزهاست که در کوچه و خیابان هم مردم بسیاری او را دوست دارند. هم اکنون محمّدی رییس اتحادیه نویسندگان افغانستان است و طی مدتی که در اتحادیه بوده است توانسته دستاوردهای خوبی نیز برای ادبیات افغانستان به ارمغان آورد.
آثار سید رضا محمدی
- روح اندوهگین یک شاعر
- سه پلک مانده به شب، تهران، ۱۳۷۹
- بازی با عزرائیل، کابل،۱۳۸۳
- گزیدهٔ شعر جوان افغانستان، تهران، ۱۳۸۴
- پادشاهی شعر، کابل ۱۳۹۳
- گزیدهٔ شعر – به انگلیسی – لندن ۲۰۱۲
- پادشاهی انار – به انگلیسی ۲۰۱۴
- معرفی ادبیات معاصر افغانستان- لندن اچ اند اس-۲۰۱۳
- کاغذ باد، تهران، 1387
- سفرنامهٔ باد، گزیدهٔ اشعار به انتخاب مهدی مظفری ساوجی، انتشارات کوله‌پشتی، تهران، ١٣٩٦
- شهر غلغله، تهران،1396
- بوطیقای نو : کالبد شگافی ادبیات امروزی، کابل، 1396
روزنامه‌نگار
- روزنامه‌نگار روزنامه سلام
- روزنامه‌نگار روزنامه کار و کارگر
- مسئول روزنامه سروش جوان
- مسئول روزنامه ابرار
- سردبیر مجلهٔ روزنه (در کابل)
- مدیر مسئول مجلهٔ سیمرغ (در لندن)
جوایز و افتخارات سید رضا محمدی
- کتاب «روح اندوهگین یک شاعر» -برگزیدهٔ بخش شعر بزرگسال سیزدهمین جشنواره شعر فجر در ایران -۱۳۹۷
- کسب عالی‌ترین مدال دولتی از رئیس‌جمهور افغانستان
- کسب جایزهٔ مخصوص شهرداری تهران به عنوان تأثیر گذارترین شاعر بر مردم ایران