سمیه رامش، شاعر، نویسنده، فعال مدنی و سیاسی از ولایت هرات است که تحصیلات خود را تا مقطع کارشناسی در این شهر به پایان رسانده و مدرک کارشناسیارشد زبان و ادبیات فارسیـدری را با درجه عالی از دانشگاه دهلی هند دریافت کرده است.
کارنامهی رامش، روایتگر بیش از ده سال فعالیت مستمر در سپهرهای فرهنگی، اجتماعی، رسانهای و حقوق بشریست؛ از تریبون شعر تا میزهای مذاکرات سیاسی، از تأسیس نهادهای مدنی تا شرکت در نشستهای بینالمللی. حضور او در شورای ولایتی هرات بهعنوان نمایندهی مردم، فرصتی شد تا صدای اقشار بیصدا باشد؛ زنانی که از تبعیض رنج میبرند، جوانانی که در آرزوی فرصتاند، و کودکانی که عدالت را فقط در کتابها خواندهاند.
او ریاست کمیتههایی چون جوانان و حکومتداری خوب، سمع شکایات، و خواهرخواندگی را در این شورا بر عهده داشته و در چارچوب آنها، جلسات و نشستهایی هفتگی با اقشار مختلف جوانان، فعالان مدنی و معلولین برگزار کرده است.
از دیگر اقدامات شاخص او میتوان به تأسیس بنیاد مدنی نواندیشان اشاره کرد؛ نهادی فعال در عرصههای فرهنگی و اجتماعی که زیر نظر او جشنوارههای بینالمللی ادبی، خانهی فیلم زنان، دورههای کتابخوانی و نشستهای گفتمان اجتماعی را برگزار کرده است. همچنین، راهاندازی نخستین رادیوی دختران در هرات، سردبیری مجله «نگرش» و عضویت در سازمانهای داخلی و بینالمللی از دیگر وجوه فعالیتهای اوست.
سمیه رامش عضو فعال سازمان جهانی سارک نیز بوده و در قالب این حضور، نقش مهمی در معرفی چهرههای ادبی جوان هرات به منطقه ایفا کرده است. او در کنار نویسندگی، تحلیلگر رسانههایی چون روزنامههای «اتفاق اسلام»، «پیمان»، «ماندگار» و «راه مدنیت» نیز بوده است.
رامش در انتخابات پارلمانی به عنوان نامزد مستقل از هرات حضور یافته است؛ نامزدی که بر پایهی تجارب عملی، باور به عدالت و مردم سالاری و پیوندی عمیق با جامعهاش استوار است. او خود را فرزند آگاه و متعهد هرات میداند—صدایی برای آنان که رؤیای افغانستانی بهتر و برابرتر را در سر دارند.
بانو رامش همچنین موفق به دریافت مدال و جایزهی ادبی معتبر «ندای سرزمین مادری» از کشور روسیه شده است که این جایزه یکی از نشانهای افتخاری معتبر در عرصه ادبیات به شمار میآید.
سمیه رامش، پس از تسلط دوبارهٔ طالبان بر افغانستان، به هلند پناهنده شده است. این شاعر افغان، برای حمایت از شاعران و نویسندگان مهاجر، موسسهای به نام «بامداد – خانهی شعر در تبعید» را بنیان گذاشته است.
سمیه رامش، شاعر تبعیدی، در سالهای اخیر با انتشار چندین مجموعه شعر در کشورهای مختلف، به صدای رسای زنان مبدل شده است. مجموعه شعر «خون صبح»، اثری است دو زبانه (فارسی و فرانسوی) که در بلژیک منتشر شده، مجموعهی «جنون جغرافیا در رگهایم» در سال ۱۴۰۳ هجری خورشیدی به زبان ژاپنی در ژاپن منتشر شد و «زن، زندگی، آزادی» در سال ۱۴۰۱ هجری خورشیدی به زبانهای انگلیسی و هلندی در هلند به چاپ رسید.
او همچنین به زبان مادری خود، فارسی، مجموعههای «یک فصل خواب انار»، «کمی برای خودم» و «شعر و باروت» را منتشر کرده است.
علاوه بر این، او مجموعهیی از گفتگوهای ادبی با چهرههای فرهنگی را تحت عنوان «در پرانتز» به چاپ رسانده است. او همچنین کتاب «نیم قرن مبارزه و سیاست» را که حاصل مصاحبه او با عبدالحمید محتاط است را منتشر کرده است.
کتاب Parole dall’esilio (کلمه در تبعید)، مجموعهای از اشعار، مقالات ، مصاحبه ها ، همراه با نگاهی به زندگی و مبارزات سمیه رامش، شاعر و نویسنده اهل افغانستان به زبان ایتالیایی منتشر شد. این اثر به گفته ی ناشر روایتی از رنج، تابآوری، امید و مبارزه ی زنان افغانستان است.
کتاب «کلمه در تبعید» شامل ترجمه ی اشعار سمیه رامش به زبان ایتالیایی، چندین مقاله، مصاحبه و شرحی از تجربههای زیسته او در مسیر مقاومت و ایستادگی است. این کتاب با حمایت انتشارات All Around و با ترجمه و ویراستاری جورجیا پیتروپائولس، مترجم متعهد و توانمند ایتالیایی، منتشر شده است.