عفیف باختری، روزنامه نگار و شاعر فارسی زبان معاصر افغانستان، با نام کامل اسدالله عفیف باختری در سال 1341 در شهر مزار شریف ولایت بلخ به دنیا آمد و بیشتر عمر خود را در همین شهر سپری کرد و درگذشت.
او دورۀ دانشآموزی را در لیسۀ باختر و آموزشهای عالی را در دانشکدۀ کشاورزی دانشگاه کابل پی گرفت.
دوران کودکی و نوجوانی خود را در همین شهر گذرانید و در محضر پدرش که او نیز شاعر بود و در نشریهای محلی به نام «نشریه بیدار» مقاله مینوشت، با ادبیات آشنا شد. وی پس از آن برای تحصیل در دانشگاه به کابل آمد و در رشته زراعت مشغول تحصیل شد و نخستین اشعار خود را در همان سالها سرود. باختری پس از پایان تحصیلات و دوره سربازی دوباره به مزار شریف بازگشت.
عفیف باختری در بلخ در آغاز به عنوان آموزگار در اداره سواد آموزی، انجمن نویسندگان و اداره کل امور فرهنگی و اجتماعی استانهای شمالی کشور مشغول به کار شد. و از سال 1377 تا اکنون در بخش فرهنگ و نشرات ادارۀ هلال احمر بلخ کار میکرد. وی همچنین در سال 1381 سردبیر نشریۀ «جهان نو» در بلخ و در سال 1389 مدیر مسئول ماهنامۀ «الف تا یا» که به پشتیبانی مالی جناب محترم استاد عطامحمّد نور، استاندار بلخ، به نشر میرسید، بود.
اشعار او که زبان شعر خاص خود را داشت از نظر محتوی بسیار عمیق بود، همچنین آشنایی او با دیگر هنرهای مدرن و اشعار عمیق و پر از کنایه به وضع موجود اما در عین حال سرشار از امید باعث شد که او مورد توجه بسیاری از اهالی ادب و هنر قرار بگیرد و از او چهره مطرحی در این حوزه به نمایش بگذارد.
او شعر امروز، به ویژه غزل را با کاربرد زبان سُخته، آرایه های تازه و به ندرت شایع و مضمون های پر اهمیت استوار و جاری نگهداشت.
زبان شعر او چنانچه گفتیم از سُختگی و گیرایی بر خوردار است. او از گنجینهٔ گرانبهای زبان فارسی دری به گزینش واژه هایی رسا و لطیف پرداخته و آنها را با استادی در محور همنشینی و جانشینی به کار برده است و عرایس سخن را با اینگونه گزینش به نیکویی زینت بخشیده است.
این شاعر گریزان از شهرت و نامآوری؛ تا آخر عمر این عادت دیرین خود را ترک نکرد؛ ده سال نخست در گمنامی به سر برد و شعرهایی را که در این مدت مینوشت در جایی چاپ نکرد و حتی به کسی آن ها را نخواند.
سر انجام در اوایل سالهای ۷۰ خورشیدی به جمع شاعران جوان بلخ پیوست و آرام آرام پایش به مجالس هفتگی نقد شعر و برنامههای رادیو تلویزیونی ویژۀ شاعران کشیده شد.
در تاریخ ۸ ثور/اردیبهشت ۱۳۹۶ ایشان در بیمارستان ابوعلی سینا در شهر مزار شریف به علت بیماری چشم از جهان فروبست.
آثار عفیف باختری
- سنگ و ستاره (۱۳۸۲)
- آوازهای خاکستری (۱۳۸۳)
- من با زبان دریا (۱۳۸۶)
- با یک پیاله چای چطوری عزیز من؟ (۱۳۸۶ «به همّت جناب استاد عطامحمّد نور»)
- صد غزل (۱۳۹۱)
- دو بوسه سیب (۱۳۸۹)
- پدر شهر جهان (۱۳۹۶)
گزيده اشعار او بنام «درد هركس به خودش مربوط است» به انتخاب آقاى سهراب سيرت شاعر جوان و مستعد نيز چاپ شده است. هم چنین کتاب «زندگی در قمار میگذرد» که در واقع مجموعه تمام اشعار عفیف باختری است به همت مهدی سرباز و محمدحسین محمدی جمع آوری شده است.
جوایز و افتخارات عفیف باختری
- عنوان بهترین شاعر ده سال پسین افغانستان در جشنواره شعر معاصر (۱۳۹۵)
- جایزه ویژه جشنواره بینالمللی فجر در ایران
- مدال عالی دولتی از طرف رئیس جمهوری افغانستان
- تجلیل ویژه والی و فرهنگیان بلخ برای یک عمر از فعالیت ادبی