مطیعالله تراب، از چهرههای برجسته و اثرگذار ادبیات زبان پشتو در افغانستان، شب گذشته (دوشنبه، ۲۳ سرطان ۱۴۰۴) بر اثر سکته قلبی در ولایت خوست دار فانی را وداع گفت. اعضای خانواده وی ضمن تأیید خبر، اعلام کردند که این شاعر صاحبسبک در پی حمله قلبی ناگهانی جان خود را از دست داده است.
مطیعالله تراب، زاده ولسوالی خوگیانی ولایت ننگرهار بود، اما بیشتر سالهای زندگیاش را همراه با خانواده در ولایت خوست سپری کرد. او افزون بر فعالیتهای ادبی، مالک یک تعمیرگاه موتر بود و با کار روزانه در آنجا، هزینههای معیشتی خانواده را تأمین میکرد؛ تلفیقی از زندگی ساده و هنری که نزد دوستداران فرهنگ و ادبیات افغانستان به نمونهای از فروتنی و تلاش بدل شده بود.
شعرهای تراب بهویژه در سالهای اخیر، رنگ و بویی سیاسی، حماسی و وطندوستانه داشت و همین ویژگیها او را به یکی از صدایهای متمایز ادبیات پشتو بدل کرده بود. در آخرین حضورش در جشنواره شعر «گل نارنج» در ننگرهار، وی با جسارت تمام از رهبر طالبان، ملا هبتالله آخوندزاده، خواسته بود به کابل بیاید و مکاتب را به روی دختران باز کند. این موضعگیری شاعرانه با واکنشهای شدید طالبان همراه شد و به محدودیت گسترده بر جشنوارههای شعر، لغو برنامههای فرهنگی و در نهایت، برکناری رئیس اطلاعات و فرهنگ طالبان در ننگرهار انجامید.
خبر درگذشت تراب، واکنشهای گستردهای را در میان شاعران، نویسندگان، شخصیتهای سیاسی و نظامی افغانستان برانگیخت. بسیاری او را نماد صدای مردم و تجلی انساندوستی و شجاعت توصیف کردهاند. محمدحسین فطرت، نویسنده و شاعر، در صفحه شخصیاش نوشت: «مطیعالله تراب صدای رسای ادبیات وطنپرستانه در دوره معاصر بود. شعرهای او به دل انسان مینشست، چون از دل برمیآمد.» همچنین محمد حلیم فدایی، والی سابق میدان وردک، از تراب به عنوان شاعری وطندوست و شجاع یاد کرد. اجمل عمر شینواری، نظامی پیشین، در پیامی گفت: «درگذشت مطیعالله تراب، شاعر مردمی و انسانی فروتن، موجب اندوه عمیق ما شده است.»
تراب در برخی محافل فرهنگی تحت مدیریت طالبان نیز حضور داشت و در این محافل شعر میسرود؛ امری که نشان از گستردگی دامنه ارتباطات و مقبولیت عمومی او در میان طیفهای گوناگون جامعه افغانستان داشت.
اهالی ادبیات پشتو مرگ او را ضایعهای بزرگ برای شعر معاصر دانستهاند. سبک شعری تراب، به باور بسیاری از دوستدارانش، تلفیقی از مضامین حماسی، دردمندی اجتماعی و آرمانگرایی ملی بود. اشعار او یادآور رنجهای مردم افغانستان و دعوتی صریح به همبستگی و وحدت بودند.