دولت تاجیکستان طرحی گسترده برای توزیع رایگان شاهنامه، اثر سترگ ابوالقاسم فردوسی، در سراسر کشور آغاز کرده است. بر اساس این برنامه، به هر یک از خانواده‌های تاجیکستانی دو جلد از این اثر حماسی به خط سیریلیک اهدا خواهد شد. این اقدام فرهنگی در راستای ارج‌گذاری به میراث ادبی و تاریخی ملت تاجیک و تقویت روحیه میهن‌دوستی در نسل جوان صورت می‌گیرد.
انتشارات «شرق آزاد»، وابسته به دفتر ریاست‌جمهوری تاجیکستان، مسئولیت چاپ و توزیع این کتاب را بر عهده دارد. تاکنون در مناطق شرقی کشور از جمله ولایت خودمختار کوهستانی بدخشان و نواحی تاجیک‌آباد، لخش و رشت، این کتاب‌ها به خانواده‌ها تحویل داده شده‌اند. در مجموع، ۳.۴ میلیون جلد شاهنامه برای توزیع میان ۱.۷ میلیون خانواده تهیه شده است.
دستور اجرای این طرح در دسامبر ۲۰۲۳ توسط امامعلی رحمان، رئیس‌جمهور تاجیکستان، در جریان همایشی بین‌المللی به مناسبت صد و پانزدهمین سالگرد تولد باباجان غفورف، نویسنده کتاب «تاجیکان»، صادر شد. برای تدوین نسخه جدید شاهنامه، گروهی از پژوهشگران، شاهنامه‌پژوهان و فرهنگ‌نگاران در آکادمی علوم تاجیکستان گرد هم آمدند تا متنی قابل فهم و منطبق با نسخه‌های معتبر علمی تهیه کنند.
نخستین انتشار شاهنامه به خط سیریلیک در تاجیکستان به سال‌های ۱۹۶۲ تا ۱۹۶۴ در دوران شوروی بازمی‌گردد. این اثر در سال‌های ۱۹۸۹ تا ۱۹۹۱ در قالب ۹ جلد بازنشر شد و در دوره استقلال کشور نیز بین سال‌های ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۰ تجدید چاپ گردید. نسخه جدید با بهره‌گیری از چاپ‌های معتبر از جمله چاپ مسکو، نسخه جلال خالقی مطلق، ژول مول و فریدون جنیدی تدوین شده است.
دولت تاجیکستان هدف از این اقدام را آشنایی بیشتر مردم با داستان‌های شاهنامه، تقویت ارزش‌های ملی، ترویج شجاعت و دلاوری، و آماده‌سازی نسل جوان برای پاسداری از مرزهای کشور عنوان کرده است. این مفاهیم در سراسر شاهنامه به‌وضوح بازتاب یافته‌اند.
با وجود استقبال از این طرح، برخی کارشناسان معتقدند که برای درک عمیق‌تر پیام‌های فردوسی، باید محفل‌های شاهنامه‌خوانی در میان مردم احیا شود. همچنین برگزاری مسابقات نقل داستان‌های شاهنامه و تشویق ناقلان برجسته می‌تواند نقش مؤثری در جذب نسل جوان به مطالعه و آشنایی با میراث ادبی ایفا کند.
شاهنامه در تاجیکستان نه‌تنها یک اثر ادبی، بلکه نماد هویت ملی محسوب می‌شود. داستان‌های آن بارها در قالب نمایش‌های تئاتری اجرا شده و در دوران شوروی، فیلم‌هایی چون «کاوۀ آهنگر»، «رستم و سهراب» و «داستان سیاوش» توسط بوریس کیمیاگرف، کارگردان فقید تاجیک، ساخته شده‌اند. همچنین مجسمه فردوسی جایگزین مجسمه لنین در میدان مرکزی شهر دوشنبه شده و اکنون در پارکی به نام این شاعر بزرگ قرار دارد.
با اجرای این طرح تا سال ۲۰۲۶، همزمان با سی‌وپنجمین سالگرد استقلال تاجیکستان، انتظار می‌رود شاهنامه به بخشی جدایی‌ناپذیر از زندگی فرهنگی هر خانواده تاجیک تبدیل شود.